‘Genç İşsiz’lerde büyük artış. Kıdemi az olan kapı önüne konuyor
Haziran döneminde genç nüfustaki işsizlik oranı 14 yılın zirvesine çıktı! Uzmanlara göre kriz dönemlerinde kıdem tazminatı yükü az olan genç çalışanlar işten çıkarılıyor. 1990 yılından sonra doğup iş hayatına atılanları zor zamanlar bekliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre Haziran’da Türkiye’de işsizlik oranı geçen yılın aynı ayına göre 2,8 puanlık artışla yüzde 13 seviyesine çıkarken, 15-24 yaş arası nüfusta işsizlik ise 5,4 puanlık artışla yüzde 24,8’e yükseldi.
Mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre ise işsizlikte daha vahim bir tablo ortaya çıktı. İstatistiklere göre, Türkiye’de Haziran’da mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik yüzde 13,9 ile son 14 yılın zirve seviyelerindeki seyrini sürdürdü.
Genç nüfus işsizliğinde mevsim etkisinden arındırılmış verilere bakıldığında ise durumun daha olumsuz olduğu görülüyor. Buna göre Haziran ayında mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği yüzde 25,8’e yükseldi.
Böylelikle mevsim etkisinden arındırılmış genç nüfus işsizliği son 14 yılın en yüksek seviyesini gördü. Daha önce buna yakın bir seviye 2008-2009 finansal krizinin etkisinin hissedildiği 2009 yılının başında görülmüştü.
‘BÜYÜME YÜKSELMEDİKÇE İŞSİZLİK DÜŞMEZ’
Emek örgütlerinin temsilcileri, muhalefet ve ekonomistlerin değerlendirmelerine göre ekonomideki yavaşlama genç nüfus işsizliği üzerinde doğrudan etkili oluyor. Deutsche Welle’ye konuşan Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nden Doç. Dr. Gökçe Uysal büyümedeki mevcut seyir dikkate alındığında işsizliğin yükseliyor olmasının normal karşılanması gerektiğini söyledi.
Doç. Dr. Uysal, Türkiye’nin potansiyel büyümesinin yüzde 5 olduğunu, yüzde 1-2’lik büyüme performansıyla genç nüfus işsizliğini de düşürmenin zor olduğunu belirtti. DİSK’in genç işçilerin sorunlarından sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Cemal Poyraz da siyasi alandaki krizin ekonomik alanda bir kriz yarattığına, bu krizin de işsizlikte ve özel olarak genç nüfus işsizliğinde bu tabloyu ortaya çıkardığına dikkat çekti
‘İŞSİZLİK KRONİK BİR HALE GELDİ’
İşsizlik verilerini değerlendiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu da ekonomik daralmanın işsizlik verileri üzerindeki etkisini vurguladı. Erdoğdu işsizlik verileriyle ilgili değerlendirmesinde Türkiye’de yüksek enflasyon ve ekonomik daralma yaşandığını, işsizliğin de kronik bir hale geldiğini belirtti.
Erdoğdu, “Üretim yerine rantı, vatandaş yerine yandaşı kollayan keyfi, kuralsız düzenin sonucu milyonlarca insan, özellikle de gençler işsizliğin pençesinde. Sırf mezun olduktan sonra işsiz kalma korkusu yüzünden okulunu kasıtlı devam ettiren gençler var” ifadelerini kullandı.
Türkiye ekonomisi bu yılın ilk iki çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre daralma kaydetmişti. Bununla birlikte istihdamda önemli payı olan sanayi cephesinden gelen veriler de daralmanın etkisini gözler önüne serdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre Türkiye’de sanayi üretiminde yıllık bazda daralma 11 aydır kesintisiz devam ediyor.
KIDEM TAZMİNATI ETKENİ
Ekonominin gidişatı işsizliğin seyrinde doğrudan etkili olurken, kıdem tazminatının genç nüfus işsizliği üzerindeki etkisi de tartışma konusu.
BETAM’dan Doç. Dr. Gökçe Uysal’ın değerlendirmesine göre Türkiye’de mevcut kıdem tazminatı uygulaması işverenlerin genç istihdamını engelleyen unsurlardan biri olarak öne çıkıyor.
Doç. Dr. Uysal işverenlerin kıdemli çalışanları, kıdem tazminatı yükü dolayısıyla işten çıkarmakta zorlandığını, dolayısıyla bu uygulamanın gençlerin istihdam piyasasına katılmasını zorlaştırdığını belirtti.
11.5 MİLYONUN YÜZDE 30’U KIDEM TAZMİNATINDAN FAYDALANABİLİYOR
DİSK Genel Başkan Yardımcısı Cemal Poyraz ise mevcut uygulamada kıdem tazminatının işvere ne bu yönde bir yük oluşturmaktan uzak olduğunu savunuyor. Türkiye’de 11,5 milyon çalışan olduğunu belirten Poyraz, bu çalışanların sadece yüzde 30’unun kıdem tazminatı uygulamasından faydalandığını ifade etti.
Poyraz, “Türkiye’de tarım ve turizm gibi sektörlerde bir yılın altında çalıştırılan birçok kişi bulunuyor. Bu çalışanlar bir yılın altında çalışma süresine sahip oldukları için kıdem tazminatından yararlanamıyor. Bunun gibi unsurları dikkate aldığımızda toplamda çalışanların yüzde 70’inin kıdem tazminatından faydalanmadığını görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Verilere göre Türkiye’de 15-24 yaş arasında işsiz sayısı 1 milyon 314 bin olarak kaydedildi. Geçmiş verilere bakıldığında genç işsiz sayısında Haziran rekoru kırıldığı görüldü. Bunun yanında genç işsiz nüfusta son birkaç aydır görülen toparlanma ivmesi de Haziran itibarıyla kesintiye uğramış oldu.
Genç işsizliğinde normalleşme yaşanması için büyümede en azından ılımlı toparlanmanın başlaması beklenirken, kıdem tazminatında bekleyen düzenlemelerin de bu kapsamda etki göstermesi öngörülüyor.
Gündem
Altında 900 liralık deprem: Büyük felaket geliyor
Gram altında anormal yükseliş durdurulamıyor. Hükümetin faiz kararlarının da pek etkisinin olmadığı altın piyasasının geleceğini Necmettin Batırel yorumladı. Son dönemde alıcılı ve dalgalı bir seyir izleyen gram altın için şaşırtan tahmin bu kez hükümete yakın isim Necmettin Batırel‘den geldi.
Necmettin Batırel, gram altın fiyatlarının yakında uçuşa geçeceğini söyledi.
İşte Necmettin Batırel’in o altın tahmini:
Dünyanın en büyük varlık yönetimi şirketi BlackRock‘un iştiraki iShares, spot Bitcoin ETF çıkarmak için Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonuna (SEC‘e) başvuru yapması sonrası Bitcoin hızlı ralli yaşamıştı. Şirket Bitcoin‘in değerine endeksli hisse senedi gibi alınıp satılan araç çıkarmak istemişti. SEC, bir sürprize imza atarak ilk kaldıraçlı Bitcon ETF‘ye onay verdi. Yani vadeli satışlara izin verildi, peşin satışlara değil. Bu yüzden 31 bin 400 dolara yükselen Bitcoin‘in değeri 30 bin 400 dolara düştü. Teknik analize göre 30 bin 700 üzerinde tutunamazsa 29 bin 350 ardından 28 bin 200 dolar desteklerine dönecek. Son 12 ayda fiyatı yüzde 43,28 artan Bitcoin’in hızlı yükselişinden sonra kar satışlarıyla düzeltme yapması kaçınılmaz. Kripto paralardaki yoğunlaşma altının Haziran ayında sert düşüşüne yolaçtı. 1910 dolarla dip yapan ONS yaşanan son gelişmeler üzerine yeni haftaya 1928 dolarla başladı.
Uluslararası Finans Enstitüsüne göre ilk çeyrek sonunda küresel borçlar 305 trilyon dolarla rekor düzeye ulaşmış durumda. Hane halkı borçları 57.6; kamu borçları 85.7; banka borçları 69.8; finans dışı şirket borçları 91.9 trilyon dolar oldu. Şiddetli borç krizi doları ve altını güçlendirecek. Düşük küresel ekonomik büyüme, yüksek faiz oranları, önemli borç yükleri ve yüksek enflasyon krizi tetikleyecek. Dolar ve altın sistem tehdit altına girdikçe ve yeni bir para sistemi önerildiğinde değerini katlayacak.. Onsun uzun vadede önce 5 bin ardından 8 bin dolara yükseleceği tahminleri yapılıyor. Hisse senetlerinden kaçış hızlandıkça yani piyasalar eridikçe altının onsu 2023 Ekim ayına kadar 3 bin dolara ulaşacak diyenler var.. Hisse senedi piyasaları 1982’de başlayan 41 yıllık boğa hareketinin sonuna yaklaştı. ABD merkez bankası 2022 Haziran ayında yüzde 9,1 ile zirveye ulaşan yüksek enflasyonu durdurmak amacıyla faiz oranlarını 500 baz puan artırdı. Ama yüksek faiz ekonomik büyümeyi sekteye uğrattı, işsizlik artıyor İmalat sektörü endeksi Haziran’da 46.3 ile hayal kırıklığı meydana getirdi.
Gündem
Renault çıldırdı! 310 bin liraya Clio satıyorlar: Hemde Türkiye’de
Son dönemde Türkiye’de otomobil fiyatlarının normalin üzerinde seyrettiği inkar edilemez bir gerçek. Bu durumu normale çevirmek için hükümet tarafından bazı hamleler yapıldı. Fakat şimdiye kadar istenilen sonuç alınabilmiş değil, Renault, yeni hamlesiyle pazardaki tüm dengeleri değiştirecek gibi görünüyor.
Bilindiği üzere Renault küresel bir marka. Dolayısıyla sadece Avrupa değil, Asya’daki rekabete de ayak uydurması gerekiyor. Bunun için de ortalamanın üzerinde olan fiyatları biraz daha aşağılara çekmeleri gerekiyor. Nitekim bunu da yeni Clio versiyonuyla yapacaklar.
Hali hazırda Renault Clio, Türkiye’de de olduğu üzere en ucuz binek HB otomobillerden biri. Nitekim bu durum pek çok ülkede aynı şekilde diyebiliriz. Lakin özellikle Asya pazarında Clio’dan çok daha ucuz olan otomobiller var.
Bilindiği üzere Çin, ucuz otomobil üretme konusunda bir dünya markası. Bu otomobillerin Türkiye ya da Avrupa’da çok fazla görülmemesinin temel nedeni ise Çin ve Hindistan’daki yoğun talep. Zaten bu iki ülkede 2.5 milyara yakın insan yaşıyor. Dolayısıyla bu talebi karşılamak çok da kolay değil.
Ekonomi
Borsada en çok kazandıran hisseler
Borsa, seçimden sonra ciddi bir artış gördü. Yurt dışı yatırımcının ağırlığı artarken yerli yatırımcının da gözü kulağı borsada en çok kazandıran hisseler gibi bilgilerde… Peki borsada en çok hangi hisse kazandırdı? Borsa 100 en çok kazandıran hisseler neler?
Borsa İstanbul 100 endeksi bu hafta boyunca 6.400 bandındaki dirence takıldı. Hareketli bir seyir izleyen BIST100 endeksinde günlük hacim 90 milyar TL’yi bulu. Haftanın son iş gününde ise en çok yükselen sektör sigorta oldu. Ardından gıda, holding, teknoloji ve metal ürünleri yer aldı. Bankalar ise kısmi bir düşüş gördü. Yatırımcıların gözünde ise merak edilen konu en çok kazandıran hisseler oldu.
Peki Borsada en çok kazandıran hisseler neler? İşte BİST 100 en çok kazandıran hisseler:
BRYAT
TUKAS
BIOEN
ASUZU
DOAS
Bu hisseler arasında BRYAT ve TUKAS tavan fiyatından işlem gördü.
BIST 100’de bugün en çok düşen hisseler ise;
CANTE
ALFAS
PENTA
YKBNK
VAKBN
-
Genel5 sene ago
En etkileyici kız tavlama sözleri
-
4 sene ago
Fetullah Gülen öldü mü?
-
5 sene ago
Genelkurmay arşivinden Çanakkale
-
Spor1 sene ago
Galatasaray’ın yıldızı Torreira’nın, Devrim Özkan’a aşkını ilan ettiği paylaşım olay oldu
-
Magazin1 sene ago
Konya’daki açılışında protesto edilen Selin Ciğerci’den ilk açıklama: Dik durmaya çalışıyorum
-
Politika1 sene ago
Cumhurbaşkanı adaylık ücreti netleşti: Aday olabilmek için milyoner olmak gerekiyor
-
4 sene ago
Samsung Galaxy J7 Prime telefonumun ekranı açılmıyor! Ne Yapmam Gerek
-
Gündem1 sene ago
Fatih Portakal’dan Muharrem İnce isyanı. ‘Muhalefette böyleyse iktidara gelse ne olacak?
You must be logged in to post a comment Login