BU DÜZENLEME KAÇINILMAZDI

-AK Parti ve MHP’nin meclis gündemine taşımaya hazırlandığı son sosyal medya düzenlemesine neden ihtiyaç duyuldu?

Türkiye’de 54 milyon sosyal medya kullanıcısı bulunmaktadır. Ortam sanal olsa da işlenen suç gerçektir. Özellikle anonim ve sahte hesaplar üzerinden sosyal medyada çok farklı suçlar işleniyor. Bunların başında tehdit, hakaret, aşağılama, özel hayatın gizliliğini ihlal, mahremiyetin önüne geçilmesi, kişisel verilerinin hukuka aykırı bir şekilde ele geçirilmesi, ayrıca toplumu kin ve düşmanlığa sevk etme gibi suçlar büyük problem oluşturmuştur. Çocuk istismarı, cinsel istismar ve pedofili de kontrolün olmadığı sanal dünyada had safhaya ulaşmıştır. Bunların birikmesi neticesinde sosyal medya düzenlemesine ihtiyaç duyulmuştur.

AĞIR YAPTIRIM GELİYOR

-Sahte hesaplarla sosyal medya üzerinden açık suç işleyenler var. Bunlarla ilgili bir yaptırım olacak mı?

Özellikle kişi, kişilik haklarıyla ya da özel hayatın gizliliğiyle ilgili mağduriyet ve ihlal bulunduğunu düşünüyorsa mahkemeye gitmeksizin sosyal medya mecrası sağlayıcısının temsilciliğine başvurduğunda temsilcinin 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermesi gerekiyor. Yine olumsuz yanıtın sebebinin verilmesi gerekecek. Kullanıcının kişilik hakkı ihlalinde temsilciye yazılı başvuru yapıp 48 saat içinde cevap alamaması durumunda ise sosyal medya mecrasına 5 milyon TL ceza uygulanacak. Olumsuz içeriğin yayından çıkarılması ve engellenmesi taleplerine 48 saat içinde yanıt verilmemesi halinde 5 milyon, kararların uygulanmaması halinde ise 10 milyon lira para cezası verilecek.

TEMSİLCİ ZORUNLU OLACAK

-Düzenleme özetle hangi değişiklikleri kapsıyor?

Temsilci bulundurma zorunluluğu: Günlük erişimi 1 milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcılarına ilave sorumluluklar getiriliyor. Sosyal medya mecralarının Türkiye’de temsilci bulundurmaması büyük problemleri ve ihlalleri beraberinde getiriyordu. Teklifle birlikte sosyal ağlar diledikleri taktirde tüzel kişilik kurup Türkiye’de temsilci bulundurabilecekler. Bu durum suçların tespiti ve önüne geçilmesi adına çok önemli bir adımdır.

KAPAMA OLMAYACAK BANT ARALIĞI DARALTILACAK

-Sosyal ağlar kapanmayacak ama bant genişliği daraltılacak: Sosyal ağlar temsilci bulundurma yükümlülüğü yerine getirmezse 5 aşamalı yaptırım süreci var. Birinci aşama 10 milyon lira para cezası ve 30 günlük bekleme süresi olacak. Yerine gelmezse 2. aşamada 30 milyon para cezası verilecek. Üçüncü aşamaya geldiğimizde 3 aylık reklam vermeme cezası verilecek. Bu da yerine getirilmezse yüzde 50 bant daralma hususunda hâkimlik kararı uygulanacak. Sonrasında ise yüzde 90 bant daraltma cezası verilebilecek. Beşinci safhada ise, sosyal medya mecrasının niteliği dikkate alınarak, yüzde 90 oranına kadar bant genişliğinin daraltılması hususunda hakim karar verecek.Bant daralma kararı verilirse erişim sağlayıcılar da 4 saat içinde bu kararı yerine getirmekle mükellef olacakladır.

UNUTULMA HAKKI GELİYOR

-Unutulma hakkı verilecek: Kişi veya kurumların internette kendi isimleriyle arama yapıldığında ortaya çıkan sonuçlar arasında kendilerine ait bilgi, fotoğraf, belge gibi verilere yer verilmemesini isteme hakkıdır. Böylece kişilerin isimlerinin arama motorlarından çıkarılması sağlanacak.

BTK’YA BİLDİRİM ZORUNLU

-BTK’ya rapor sunulacak: Sosyal medya mecraları içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi ile özel hayatın gizliliği sebebiyle içeriğe erişimin engellenmesi başvurularına yönelik istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe raporları 6 aylık dönemlerle Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ( BTK)’na bildirmekle yükümlü olacak.

PARA CEZASI GELİYOR

-İdari para cezası geliyor: İdari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması durumunda BTK tarafından doğrudan muhataba, internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıyla da bildirilebilecek. Bu bildirim, Tebligat Kanunu’na göre yapılan tebligat hükmünde olacak. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen 5. günün sonunda tebligat yapılmış sayılacak. Teklifle, yükümlülüğünü yerine getirmeyen yer sağlayıcılarına verilecek idari para cezası artırılacak. Bu bağlamda yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan ya da yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında, 10 bin liradan 100 bin liraya kadar verilebilen idari para cezası, 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar da artırılacak.

KULLANICI VERİLERİ TÜRKİYE’DE SAKLANACAK

-Veriler Türkiye’de saklanacak: Kanunla sosyal medya mecralarının Türkiye’deki kullanıcıların verilerini 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında Türkiye’de tutması hedeflenerek bu konuda gerekli tedbirleri almaları yükümlülüğü getiriliyor. Bu yükümlülüğün Türkiye’deki veri merkezi sektörünü hareketlendirmesi bekleniyor.

GELİŞMİŞ ÜLKELERDE BU UYGULAMA VAR

-Dünyada buna benzer düzenlemeler var mı?

Dünyada da benzer uygulamaların varlığı görülmektedir. Almanya’da Merkel, 2017 yılında çıkardığı ve kısa adı NetzDG olan kanunla, Facebook, Twitter gibi sosyal medya platformlarını kullanıcıların yayınladıkları içerik konusunda sorumlu hale getirmiş oldu. “Sosyal Ağlarda Yasaların Uygulanmasının İlerletilmesi Kanunu”, bu alandaki en kapsamlı düzenlemelerden biridir. Kanun, sosyal ağlarda nefret söylemi, sahte haberler, hakaretler, tehditler, insanları suça veya şiddete teşvik eden yasadışı içeriklerle mücadeleyi hedefliyor. İngiltere’de ise İletişim Yasası’nın 127. maddesini ihlal edenler, hapis cezasına çarptırılabiliyor. Terörle mücadele kanunu kapsamına giren mesajlarda cezalar artıyor. Avustralya’da ise 2015 ve 2019 yıllarında sosyal medya şirketlerinin içeriklerle ilgili sorumluluklarını tanımlayan ve cezai yaptırımlar öngören yasal düzenlemeler yapıldı.

Fransa Parlamentosu ise Mayıs 2020’de internette nefret söylemini engellemeye yönelik bir kanuni düzenleme kabul etti. Rusya’da son birkaç yıl içerisinde internete yönelik bir dizi düzenleme getirildi.

DENETİMDEN KAÇIYORLAR, VERGİ ÖDEMEK İSTEMİYORLAR

-Neden Türkiye’de bir temsilcilik açmama ve muhatap belirlememe konusunda bu kadar ısrarcı oluyorlar?

Sosyal medya mecraları hukuki denetimden uzak olmak ve elbette ki vergi vermemek adına temsilcilik açmayı reddetmektedir. Özellikle Twitter’ın bu konuda çok inatçı olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Küresel teknoloji devleri olarak adlandırılan Google, Facebook, Twitter, LinkedIn ve Netflix gibi kurumlar devletlere yılda yaklaşık 100-240 milyar dolar arasında bir kurumlar vergisi kaybı yaşatıyor. Son dönemlerde bu tarz düzenlemelerin de gündeme geleceğini söyleyebilmek mümkündür. Zira sanal dünyadan her türlü içeriği edinebildiğimizden dolayı reklamların bu ortamda önemli bir rol üstlendiğini söyleyebilmek mümkündür. Örnek vermek gerekirse Google, ek vergilerle beraber Fransa’ya yaklaşık 1 milyar euro vergi cezası ödemeyi kabul etti.

BUNUN ADI ÖZGÜRLÜK DEĞİL

-Bu tasarının medya özgürlüğü önünde bir engel olduğu belirtiliyor. Buna katılıyor musunuz?

Hep unutulan bir nokta var. Bir kişinin özgürlüğü başkasının özgürlüğünün başladığı yerde biter. Sosyal medya mecralarını toplum tarafından cazibeli kılan en önemli özelliklerin başında, düşünce ve ifade özgürlüğü gelmektedir. Ancak kimse sınırsız özgürlüğe sahip değildir. Ama özgürlük kisvesi altında kimse kimseye hakaret edemez, rencide edemez ve küçük düşüremez. Ne yazık ki sosyal medyada bu durumun yaşandığına şahit oluyoruz. Karşımızdakinin kimliği de belli değil. Çünkü hesaplar anonim ve sahte… Bel altı paylaşımlar, ahlaksız içerikler, yapay tartışmalar, hakaretler, küfürler, cinsel içerikli mesajlar, dini değerlerin aşağılanası, algı operasyonları, açılan sahte hesaplarla yapılan itibar suikastlerinin önüne geçilmesi için düzenleme şarttı. Bu kanun tasarısı özgürlüğün önüne engel koymayı değil, tam tersi özgürlüklerin korunmasına yardımcı olacaktır.