Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Başkanı Prof. Adem Şahin, corona virüsü tedbirleri kapsamında meskenler dışında tüm alanlarda takma zorunluluğu olan maskenin nasıl olması gerektiğini anlattı. Prof. Şahin, bez ve cerrahi maskelerin koruyuculuğunun eşit, standardının da aynı olduğunu belirtti.

TSE K 599 KRİTERİNE UYMAK ZORUNDA

Pandemi süreci başlayınca, cerrahi maskeye erişimde bir sıkıntı ile karşılaşılmaması adına yıkanabilir, çok kullanımlı ve cerrahi maske yerine kullanılabilecek bir maske için Türkiye’de çalışma yapıldığını belirterek, “Tekstil sektörümüzün de bu manada üretim yapabilmesi adına bir kriter belirleme ihtiyacı doğru. İlgili tarafları bir araya getirmek üzere ‘TSE K 599’ dediğimiz bir belgelendirme kriteri hazırladık. Bu belgelendirme kriterleri bez maskelerin hangi özelliklere sahip olması konusunda detayları içeriyor” diye konuştu. Bez maskelerin belli bir ebatları olduğunu belirten Prof. Adem Şahin, şunları söyledi:

* Klipsin (tel) zımba gibi keskin kenarları olmayacak. Bu insan yüzü ile temas ettiği için kullanım halinde bir sıkıntı doğurmayacak. Cilde zarar verecek bir unsur olmayacak. İpliklerin yatay ve dikey dokunmasından oluşan bu yüzeyler arasında üç mikrondan daha büyük damlalar için bir bariyer oluşturacak. Yani üç mikrondan yüksek damlacıklar varsa bundan geçemeyecek. Çünkü biz biliyoruz ki damlacık yolu ile bulaşan bir virüs ile karşı karşıyayız.

ÜÇ MİKRONDAN BÜYÜK GEÇİŞLERE MÜSAADE ETMİYOR

* Dolayısıyla koruyucu özelliğe sahip olan bu maskenin o damlacıkları geçmesine müsaade etmiyor olması lazım. Kullanılan malzemelerin cilde temasından dolayı cilde alerjik bir etki oluşturmaması lazım. Biz ona genel tabirle biyo uyumlu malzemeler diyoruz. Maskenin üretildiği kumaş, sentetik veya doğal liflerden dokunmuş bir kumaş olabilir. Örgüsü değişik şekillerde olabilir. Önemli olan dokuma tekniği ne olursa olsun üç mikrondan büyük geçişlere müsaade etmiyor olması lazım. Kumaş üretiminde dokuma, örme, triko ya da dokusuz her türlü dokuma tekniğinin üç mikrondan büyük geçişlere müsaade etmiyor koşulunu sağlamak kaydıyla bunu gerçekleştiriyor olması lazım.

TIBBİ AÇIDAN 4 ANA KRİTERİ OLMALI

* Kusursuzluktan kastımız da çektiğimizde kopmuyor, dikişlerinin sağlam, içinde bulunan klipsin de esnek ve yüzeyin şeklini alabilir şeklinde olması gerekiyor. Bunlar gözle görülen özellikler. Tıbbi açıdan baktığımızda bakteri filtrasyonu, solunabilirlik, mikrobiyal temizlik, yıkanabilir gibi bez maskenin dört ana kriterinin olması gerekiyor. Belli bir seviyenin altına solunabilirliğin düşmemesi gerekiyor. Bunun bir oranı var. Solunabilirlik konusunda yüzde 60 solumaya müsait olması lazım.

YIKANABİLİR MASKELERE DİKKAT

* Bakteri filtrasyonu açısından baktığımız gibi geçirgenlik anlamında cerrahi maskelerde olduğu gibi yüzde 90’ın üzerinde koruma sağlıyor olması lazım. Mikrobiyel temizlik açısından baktığımızda üzerinde miktobiyel bakteri tutmuyor olması lazım. Yıkanabilirlik olarak baktığımızda da bizim belirlediğimiz kriterler en az beş defa yıkanabiliyor olması lazım. Piyasaya yıkanabilir bez maske arz edecek olan firmanın bunun TSE K 599’a göre üretildiğini belgelemesi icap ediyor. Bunun kaç kere yıkanabilir olduğunu söylemesi gerekiyor. Neyle yıkanması gerektiğini belirtmesi gerekiyor.

* Cerrahi maskelerde de bir klips var. Bunda da yüzeyin temizliği söz konusu. Bunu kullanıp atıyoruz. Bez maskeyi yıkayıp kullanmaya devam ediyoruz. Maske artık her yerde zorunlu. Maskeyi uyguladığınız zaman maskenin yüzeyi dışarıdan etkilenmeden kapatıyor, lastiklerin gerginliğe sebebiyet vermiyor olması lazım. İnsanların fizyolojisine göre biz kendi ölçülerine göre küçük, orta ve büyük diye ayırdık. Cerrahi maskeler de neyden dokunmuş olursa oldun 3 mikrondan daha büyük damlacıklar için bariyer oluşturabiliyor mu bizim baktığımız yer orası.

BİR KISMINI BİZ, BİR KISMINI TÜBİTAK YAPIYOR

* Hem cerrahi maskenin hem bez maskenin tamamının ciddi testleri var. Bunların bir kısmını biz yapıyoruz, bir kısmı TÜBİTAK´ta yapılıyor. Bizden belgelendirme talebinde bulunulan ürünün testleri yetkinliği olan laboratuvarlarda yapılıyor. Aksi takdirde belgelendirmemiz mümkün değil. Bez maskeler ile cerrahi maskelerin koruyuculuğu teorik olarak eşit.

* Bizim hazırladığımız bez maske standardı cerrahi maskenin sağlayacağı şartların tamamını sağlamak zorunda. İkisinin de sahip olduğu kriterler aynı. Maske artık hayatımızın değişmez parçası. Dileriz bu medikal alanda sağlık ile ilgili kritik bir sektörde kullandığımız bu malzemeler çok fazla ticarileştirilip standartlarının dışındaki üretimle halkımıza ulaşmaz.