Ebevynler Çok Dikkat Edin! Çocuğunuz Bu Oyunla Çok Vakit Geçiriyorsa…

Koronavirüs salgınıyla beraber vatandaşlar evlerine kapandı. Genç yaştakiler de vakitlerinin çoğunu evde geçirmeye başladı. Vakit geçirme yöntemlerinden biri ise oyun oynamak oldu. Bazı çocuklar ise oyunların etkisiyle zarar görüyor. Oyunlarda yaş sınırlaması olmasına rağmen suça sürüklüyor. Bunlardan bazıları ise Hırsızlık, adam öldürmek, uyuşturucuya özendirmek yer alıyor. Bunları içeren bir oyun ise Real Gangster Crime.

9 yaşındaki oğlunun bu oyunu oynadığını farkeden baba Ömer Ülkü, oğlunun oyunda verilen talimatlarla araba çalıp, insanları öldürmeye yönlendirilmesine isyan etti.

AİLELERE ÖNEMLİ UYARILAR!

Uzmanlar ise bu tip oyunlara karşı aileleri uyardı: “Gerçek hayatta da oyunlardaki karakterlerin yapabileceklerini düşünerek kendilerine zarar verebilirler. Bu bir davranış kalıbı haline gelebilir.”

Tüm dünyada çocuklarda ve gençlerde intiharlara sebep olan ‘Mavi Balina’, ‘Momo’, ‘Mavi Bebek’ gibi oyunların yanı sıra çeşitli talimatlarla şiddete sevk eden binlerce oyun bulunuyor. Özellikle salgın dönemiyle birlikte çocukların evlerde kalması, bilgisayar ve internetteki oyunlara olan ilgiyi de artırdı. Ancak bazı oyunlar çocuklar için tehlikeli etkiler ortaya çıkarabilir. Çocuklar, aldıkları görevleri tamamlamaları istenilen bu tip oyunlarda, bazen ölüme kadar varan talimatları uyguluyor.

O oyunlardan biri de şiddet dozunun çok yüksek olduğu Real Gangster Crime. New Vegas isimli suç oranı yüksek bir şehirde geçen oyunda, oluşturduğunuz karakter, telefonla gelen talimatla mühimmat alarak görevleri üstleniyor. Görevleri tamamlamak için de önce bir araba çalması gerekiyor. Rastgele araba çalan karakter, binbir çeşit silahla New Vegas’taki gangsterleri öldürüyor. Gangsterleri öldürdükten sonra telefonla tebrik alan karakter, yeni görev için belli noktalara yönlendiriliyor. Oyunda o noktaları ve görev yerlerini sol üst köşede bulunan haritadan takip ediyor. Oyunda araç kaçırmadan gasp ve polis öldürmeye kadar her türlü talimat veriliyor.

‘EBEVEYNLER YETMİYOR’

İstanbul’da yaşayan Ömer Ülkü de, 9 yaşındaki oğlunun aylardır bu oyunu oynadığını farketiğini belirterek, “Salgın sonrası evde oyunlara daha fazla zaman ayırdı. Geçtiğimiz günlerde bu oyunu oynadığını gördüm. Oyunda kendisine çeşitli görevler veriliyor. Araçla birlikte kulübe giriyor. Çıplak kadınları görüyor. Oyunun yüklendiği platformda katılımcıların yorumlarını okudum. Çok vahşice ve dehşet verici.

Mavi Balina’dan, Momo’da hiçbir farkı yok. Bu zararlı içeriklerin takip edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Sadece ebeveyn kontrolü yetmez. Yetkililerin bu tür vahşete ve çocukların psikolojisine zarar verecek oyunları kontrolü şart” diye konuştu.

ÖLDÜR, ÇAL VE YOK ET

Yaklaşık 780 bin kişinin yorum yaptığı oyunun açıklamasındaki satırlar ise kan donduruyor. Oyunun tanıtımında, “Sokakta polislerden ve özel tim askerlerine görevleri tamamlamak için öldürmen, çalman ve önüne çıkanı yok etmen gerekiyor. Real Gangster Crime sana bu şansı veriyor. Azılı bir gangsteri kontrol edeceğiniz oyunda her şey serbest. Araba çalın, suç işleyin, yolu kesin ve polisleri peşinize takın” ifadeleri yer alıyor.

‘SİBER ZORBALIKLA KARŞILAŞIYORLAR’

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı AnaBilimdalı üyesi Prof. Dr. Nursu Çakın Memik, bu tarz oyunlarda yaş grubu sınırlaması olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Bazen anne ve babalar bunu çok önemsemiyorlar. Mutlaka ve mutlaka anne ve babanın denetimi gerekiyor. Şifre programı almaları çok önemli. Çünkü risk çok yüksek. Sadece momo, mavi balina ve mavi bebek gibi oyunlar değil. Ayrı bir dünya. Çocuklar siber zorbalıkla karşılaşabiliyorlar. Mantık olarak oyun gibi düşünülebilir. Küçük yaştaki çocukların gerçekle hayali ayırt etmesi erişkinler kadar iyi değil. Çünkü soyut düşünme becerileri çocukların daha çok gelişmemiş. Bu bir davranış kalıbı haline gelebilir. Normalleştirebilir. Sonuçta sürekli kan veya hırsızlık davranışı oyunda pekiştirilirse, gerçek hayata da bu yansıyabilir. Oyundaki çalma davranışı gerçek hayata yansımaz diyemeyiz.”

‘8-10 YAŞ GRUBU RİSKLERE DAHA AÇIK’

Psikolog Alanur Özalp: “Özellikle çocukların internette gece saatlerinde kalmamaları gerekiyor. Çünkü geç saatler daha çok uygun olmayan kişilerin internette olduğu zamanlar. Bir sürü çocuk bu tarz oyunlardan öldü. 8-10 yaş grubu risklere, tehlikelere çok daha açık bir grup. Bu oyunlarda bu dönemde oldukça arttı.

Çocuğu aşırı suçlu gibi takip etmek, sıkmak pek bir işe yaramıyor. Aşırı sınırlamalar yapılmadan ebeveynlerin kontrolü gerekli. Yoksa ters tepebilir. Bu kez gizli gizli girebilirler. Tabii ki bir çocuğun oyunda da olsa araba kaçırması, silahla birilerini vurması kabul edilemez. Ateş etmek, öldürmek, biçmek gibi oyunların normal olmadığını öğretmeliyiz.”

‘ÇOCUKLAR ŞİDDETE DUYARSIZLAŞIYOR’

Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (SOGİDEM) Müdürü Prof. Dr. Levent Eraslan: “Tehlikeli dijital oyunlar çocuklara şiddeti ve haz almayı öğretiyor. Yeni Zelanda’da silahla camidekilere saldıran kişinin de bu tarz oyunları oynadığı anlaşılmıştı. Real Gangster Crime oyununun oynanması için gereken yaş sınırı 16. İçinde şiddete özendirici birçok öğe içeren bu oyun silahlarla öldürmenin yanı sıra uyuşturucu satma, adam kaçırma vb. gibi görevler yer alıyor.

Bu görevleri yapan oyuncular ödüller kazanarak ‘Suç imparatorluğu’ kurmaya devam ediyor. Dijital savaş oyunları çocukları şiddete karşı duyarsızlaştırıyor ve şiddeti öğretiyor. Çocuklar kendilerini oyundaki karakterleri ve avatarlarıyla özdeşleştirerek gerçeklik algılarını yitiriyor. Gerçek hayatta da oyunlardaki karakterlerinin yapabileceklerini düşünerek kendine zarar verebiliyor. Bu kapsamda çocukların en büyük modelleri ebeveynleridir. Bu yüzden ebeveynler, çocuklarının teknolojik cihaz kullanım sürelerini ve çevrimiçi etkinliklerini gözden geçirmeli Djitial oyunları tamamen yasaklamak yerine sınırlamalar getirmek ve kontrol altına almak çok daha etkili olacaktır.”

About Post Author

See author's posts

Facebook

Twitter

Ekonomi

1991-1998- 2001- 2008 arası çalışanların emeklilik tablosu hesaplandı

Türkiye’de erken emeklilik şartları, sigorta başlangıç tarihleri, prim gün sayıları ve emeklilik yaşına göre değişiklik gösteriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan güncellenmiş tablo, milyonlarca çalışanın erken emeklilik şartlarını net bir şekilde belirliyor. Yeni düzenlemeler, 1999 öncesi ve sonrası sigorta girişi olan çalışanlar için farklı kriterler sunuyor.

ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?

Erken emeklilik hakkı, sigorta başlangıç tarihine ve ödenen prim günlerine bağlı olarak değişiyor. Özellikle 31 Aralık 2008 sonrası sigorta girişi olan çalışanlar için yaş ve prim şartları daha farklı şekilde düzenlenmiş durumda.

31 Aralık 2008 ve Sonrası: Erkeklerde 7.100 gün prim ve 60 yaş, kadınlarda ise 7.100 gün prim ve 58 yaş şartı bulunuyor.
09 Eylül 1999 – 31 Aralık 2008 Arası: Erkekler için 7.000 gün prim ve 60 yaş, kadınlar için 7.000 gün prim ve 58 yaş şartı geçerli.

Daha eski sigorta başlangıç tarihlerinde prim gün sayısı ve yaş şartları kademeli olarak düşüş gösteriyor. Her sigorta başlangıç tarihi için farklı kriterler uygulanıyor. Örneğin, 24 Mayıs 1998 – 23 Mayıs 1999 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi ve 5.975 gün prim ödeme şartı aranıyor.

ERKEKLER İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI

31 Aralık 2008 ve Sonrası: 7.100 gün prim, 60 yaş
09 Eylül 1999 – 31 Aralık 2008: 7.000 gün prim, 60 yaş
24 Kasım 1998 – 08 Eylül 1999: 25 yıl sigortalılık, 5.975 gün prim, 58 yaş
24 Mayıs 1997 – 23 Kasım 1998: 25 yıl sigortalılık, 5.900 gün prim, 57 yaş
24 Kasım 1995 – 23 Mayıs 1997: 25 yıl sigortalılık, 5.825 gün prim, 56 yaş

Sigorta başlangıç tarihi daha eskiye gittikçe prim gün sayısı ve yaş şartı kademeli olarak azalıyor. Örneğin, 24 Mayıs 1985 – 23 Mayıs 1986 arasında sigortalı olan erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi, 5.075 gün prim ödemesi ve 53 yaş şartı bulunuyor.

KADINLAR İÇİN EMEKLİLİK ŞARTLARI

31 Aralık 2008 ve Sonrası: 7.100 gün prim, 58 yaş
09 Eylül 1999 – 31 Aralık 2008: 7.000 gün prim, 58 yaş
24 Mayıs 1999 – 08 Eylül 1999: 20 yıl sigortalılık, 5.975 gün prim, 56 yaş
24 Mayıs 1998 – 23 Mayıs 1999: 20 yıl sigortalılık, 5.975 gün prim, 55 yaş
24 Mayıs 1997 – 23 Mayıs 1998: 20 yıl sigortalılık, 5.975 gün prim, 54 yaş

Kadınlar için de sigorta başlangıç tarihi daha eskiye gittikçe prim gün sayısı ve yaş şartı kademeli olarak azalıyor. 01 Nisan 1981 ve öncesinde sigorta başlangıcı olan kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi ve 5.000 gün prim ödemesi yeterli görülüyor ve yaş şartı aranmıyor.

ERKEN EMEKLİLİK BEKLENTİLERİ

Çalışanlar, sigorta başlangıç tarihlerine bağlı olarak erken emeklilik şartlarını dikkatle takip ediyor. SGK tarafından yayımlanan güncellenmiş tablo, çalışanların emeklilik planlamalarını yapmalarına yardımcı oluyor. Her bireyin kendi sigorta giriş tarihine göre belirlenen prim gün sayısı ve yaş şartlarını incelemesi, erken emeklilik süreci hakkında daha bilinçli kararlar almasını sağlayacaktır.

About Post Author

Editöryal Ekip

See author's posts

Facebook

Twitter

Gündem

Kadın garsonun yüzüne tabakla vurdu

Londra’daki Nando’s restoranında meydana gelen bir olay, sosyal medyada geniş yankı uyandırdı. Bir ailenin akşam yemeği için gittiği restoranda, erkek bir müşteri garsona tabakla vurdu. O anlar, restoranın güvenlik kameralarına yansıdı ve olay, hızla sosyal medyada viral oldu.

GARSON ZAHRA’YA SALDIRI GERÇEKLEŞTİ

Olay, Londra’nın Stratford semtinde bulunan Nando’s restoranında yaşandı. CCTV görüntülerinde, garson Zahra’nın masaya sipariş getirdiği sırada, erkek müşterinin tabakla ona vurduğu görülüyor. Saldırıya uğrayan garsonun bağırarak uzaklaştığı ve ailenin hiçbir şey olmamış gibi restorandan ayrıldığı dikkat çekiyor.

ZAHRA, POLİSİN YAKLAŞIMINDAN DUYDUĞU HAYAL KIRIKLIĞINI PAYLAŞTI

Olay sonrası TikTok’ta bir video paylaşan Zahra, özellikle Met Polisi’nin olayın başındaki yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. İlk başta, polis soruşturmayı gerektiği gibi ele almadı ve Zahra’yı hayal kırıklığına uğrattı. Ancak, olayın sosyal medyada büyük ses getirmesi ve kamuoyundan gelen tepkiler sonrasında, polis soruşturmayı yeniden başlattı.

POLİS, ŞÜPHELİYİ TUTUKLADI

Met Polisi, Mart 2024’te gerçekleşen saldırıyla ilgili olarak 32 yaşındaki bir şüpheliyi 30 Ocak Perşembe günü tutukladı. Şüpheli, sorgusunun ardından kefaletle serbest bırakıldı ve Mart ayı ortasında tekrar ifadeye çağrılacak.

ZAHRA’DAN TOPLUMSAL FARKINDALIK ÇAĞRISI

Zahra, sosyal medyada kendisine gösterilen yoğun desteğe teşekkür ederken, kadınlara, genç kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet olaylarının artmasına dikkat çekmek için yaşadıklarını paylaşmanın önemli olduğunu vurguladı. Benzer olayların yaşanmaması için toplumsal farkındalığın artırılması gerektiğini belirtti.

MET POLİSİ’NDEN İHBAR ÇAĞRISI

Met Polisi, olayla ilgili bilgisi olan kişilerin 101 numaralı telefonu aramalarını veya @MetCC sosyal medya hesabı üzerinden CAD 1872/21Aug referans numarasıyla ihbarda bulunmalarını istedi. Soruşturma devam ediyor.

About Post Author

Editöryal Ekip

See author's posts

Facebook

Twitter

Ekonomi

Kira artış oranları belli oldu: Şubat ayında kira zamları ne kadar olacak?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayı enflasyon verilerini açıkladı. Enflasyon rakamlarının duyurulmasıyla birlikte milyonlarca kiracının ve ev sahibinin merakla beklediği Şubat ayı kira artış oranı da netleşti. Peki, 2025 yılı Şubat ayında kira artış oranı yüzde kaç oldu? Ev sahipleri kiralarına en fazla ne kadar zam yapabilecek? İşte detaylar…

TÜİK OCAK AYI ENFLASYON VERİLERİNİ AÇIKLADI

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Ocak ayı enflasyonu yüzde 5,03 olarak belirlendi. Yıllık enflasyon ise yüzde 42,12 olarak duyuruldu. 12 aylık ortalama enflasyon oranı ise kira zam oranının belirlenmesinde etkili oldu.

ŞUBAT AYI KİRA ZAM ORANI YÜZDE KAÇ OLDU?

Geçtiğimiz ay TÜİK, kira artış oranını yüzde 58,51 olarak açıklamıştı. Ocak ayı TÜFE rakamlarının belirlenmesiyle Şubat ayı kira zam oranı yüzde 56,35 olarak hesaplandı. Bu oran, ev sahiplerinin sözleşme yenileme döneminde uygulayabileceği tavan zam oranı olacak.

KİRA ARTIŞI NASIL HESAPLANIR?

Kira artış oranının belirlenmesiyle birlikte yeni kira bedelleri de netleşti. İşte bazı örnek hesaplamalar:

Mevcut Kira Bedeli: 10.000 TL
Artış Oranı: %56,35
Yeni Kira Bedeli: 15.635 TL
Mevcut Kira Bedeli: 20.000 TL
Artış Oranı: %56,35
Yeni Kira Bedeli: 31.270 TL

Ev sahipleri ve kiracılar, belirtilen oranı göz önünde bulundurarak yeni kira bedellerini belirleyebilir. 2025 yılı için kira artış oranları, enflasyon verilerine bağlı olarak şekillenmeye devam edecek.