Mide yanması nedir?

Mide yanması midede ve yemek borusunda hissedilen yanma şikayetidir. Yanma, yemek yedikten sonra, akşam olduğunda, uzanıldığında veya eğilince daha da kötüleşir. Bunun yanında ağızda acı veya asidik tat hissedilebilir.

Mide yanması neden olur?

Mide yanmasının birçok olası sebebi vardır. Aşağıda mide yanması şikayetine neden olan hastalık ve durumlar verilmiştir: 

• Gastroözofageal reflü: Reflü mide asidinin yemek borusuna geri kaçması ile oluşan bir hastalıktır. Bu rahatsızlık sadece mide yanması değil, mide ekşimesi, göğüs bölgesinde yanma, yutkunma güçlüğü ve kuru öksürük gibi şikayetlere de neden olabilir. Çikolata, kafein, limon, baharatlı, yağlı ve kızartma yiyecekler, sarımsak, soğan ve domates semptomların artmasına neden olabilir. 
• Gastrit: Gastrit midenin iç yüzeyinde yer alan dokunun enflamasyonudur (iltihaplanma). Gastritte hasta aynı zamanda bulantı, yemek sonrası şişkinlik de hissedebilir. Gastrit tedavi edilmediğinde ülsere dönüşebilir. Ülserler mide kanseri riskini artırır ve mide kanamasına yol açar.
• H. pylori enfeksiyonu: Helicobacter pylori (H. pylori) midenin asidik ortamında yaşayabilen bir bakteridir. Bu bakterinin mideye yerleşmesi mide yanması, bulantı, iştah ve kilo kaybı gibi belirtiler gösterir. Toplumlarda çok yüksek oranda bulunur ve uzun süre semptom vermeden seyredebilir.  
• İlaç kullanımı: Özellikle, steroid olmayan antienflamatuvar ilaç grubuna giren ağrı kesiciler mide yanmalarına neden olabilir. Bu ilaçların başında; aspirin, ibuprofen ve naproksen gelir.
• Belirli gıdalara karşı hassasiyet: Çölyak hastalığı olanlar gluten içeren gıdalara karşı, laktoz intoleransı olanlar ise süt ürünlerine karşı reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyon mide yanması haricinde diğer şikayetlere de neden olabilir.

Yukarıda açıklanan durumlar haricinde hazımsızlık, ülser, fıtık, mide kanseri, alkol, sigara ve tütün kullanımı da mide yanmasına neden olabilir. 

Mide yanması nasıl teşhis edilir?

Mide yanması bir hastalık değil belirti olduğundan, önce mide yanmasına sebep olan hastalık teşhis edilmelidir. Hekiminiz tıbbi öykünüzü alacak ve size muayene edecektir. Bunun yanı sıra midenizi incelemek için endoskopi denen bir tetkik de isteyebilir. Bu tetkikte ucunda kamera olan çok ince bir boru midenizin içerisine ağız yoluyla sokulur ve burada yara olup olmadığı araştırılır. İstenirse küçük bir mide dokusu alınıp incelenmek için laboratuvara gönderilebilir. Doktorunuz H. Pylori enfeksiyonu ya da şüphelendiği farklı rahatsızlıkları elemek için de ek testler isteyebilir. 

Mide yanması nasıl tedavi edilir?

Mide yanmasının tedavisi altta yatan tıbbi nedene göre farklılık gösterir. Örneğin; şikayetlerinize H. Pylori bakterisi neden oluyorsa, öncelikle doktorunuz bu enfeksiyonu gidermek için bir antibiyotik tedavisi uygulayacaktır. Bunun dışında, böyle bir enfeksiyonunuz yoksa ve hafif gastrit bulguları taşıyorsanız, diyetle desteklenen bir ilaç tedavisi uygulanıp midenin kendisini onarması sağlanabilir.

Mide yanmasında tıbbi tedavisinde, mide asidini nötralize etmeye yardımcı olan antasitler, mide asidini azaltabilen H2 reseptör antagonistleri (H2RA), ya da lansoprazol veya omeprazol gibi proton pompa inhibitörleri reçetelenir.

Mide yanması nasıl engellenir?

Midenizi korumak için yapabileceğiniz birçok hayat standardı değişikliği bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Sigara ve alkol tüketimini kontrol altına almak: Sigara ve alkolün mide üzerindeki zararları kanıtlanmıştır. Sadece midenizin değil, genel sağlığınızın gelişmesi için bu ürünlerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalışabilirsiniz.
• Az ama sık yemek yemek: Yemekleri fazla miktarda yemek, mide duvarının gerilmesine neden olarak midenizin rahatsızlığına katkıda bulunur. Az fakat sık aralıklarla yemeyi alışkanlık haline getirebilirsiniz.
• Mideye zarar veren gıdalardan kaçınmak: Başta kafein olmak üzere, çikolata, soğan, sarımsak gibi gıdalar mide hassasiyetini artırabilir. Ayrıca yemek hazırlarken fazla yağ kullanmamaya dikkat etmek de önemlidir.
• Mideye zarar veren ilaçlardan kaçınmak; yukarıda sayılan ağrı kesiciler haricinde daha birçok ilaç mide mukozasına zarar verebilir. Eczaneden ilaç almadan önce bu durumu eczacınıza bildirebilirsiniz. Ayrıca kronik olarak kullandığınız ilaçlar varsa mide yanması şikayetinizi muhakkak doktorunuza bildirin. Size bu ilaçların alternatifleri varsa reçeteleyebilir ya da bir mide koruyu ilaç tavsiye edebilir.
• Giysilerinizi gözden geçirmek: Özellikle mide etrafını fazla sıkan kemer, pantolon ya da diğer giyecekler midedeki asitin yemek borusuna kaçmasını kolaylaştırabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca daha rahat kıyafetler tercih etmek özellikle reflüsü olanlarda önem kazanmaktadır.
• Yatarken yastığınızı yükseltmek: Reflü gibi hastalıklarda, yatmak mide yanmasını daha da kötüleştirebilir. Yatma zamanı geldiğinde, üst bedeninizi yükseltmek için birkaç yastık kullanabilirsiniz. Reflü yastığı olarak satılan yastıklar, belden yukarınızı yükselterek daha rahat uyumanızı sağlayabilir.
• Yatmadan önce yemek yememek: Midenizin besinleri iyice sindirebilmesi için zaman tanımak iyi bir fikirdir. Bu nedenle yatma saatinize 3 saat kala yemek yemeyi bırakmalısınız.

Mide yanmasına ne iyi gelir?

Mide yanması için evde uygulanabilecek birçok doğal tedavi bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Karbonatlı su karışımı: Karbonat mide asitlerini nötralize ederek, bazı mide yanması ataklarını yatıştırabilir. Bunu yapmak için, bir çay kaşığı karbonatı bir bardak su içinde çözün ve yavaşça için. 
• Zencefil: Zencefil yüzyıllarca birçok halk tarafından mide ekşimesi için kullanılmıştır. Zencefil sadece mide yanmasını değil bulantısını da hafifletir. En sevdiğiniz kek tariflerine, çorbalara ve diğer yemeklere rendelenmiş veya doğranmış zencefil kökü ekleyebilirsiniz. Eğer yemeklerde zencefil kullanamıyorsanız, çayını yapıp içebilirsiniz. Zencefil çayı, çiğ ya da kurutulmuş zencefil kökünü kaynayan suda bekleterek yapılabilir. Piyasada hazır satılan zencefil çaylarını da deneyebilirsiniz. Zencefilli de olsa karbonatlı içecek olduğu için zencefilli gazoz tercih etmemelisiniz. Ayrıca bu tip gıdaların içerisinde gerçek madde değil, aroma vericiler bulunur.
• Meyan kökü: Meyan kökü, mide yanması tedavisinde kullanılan başka bir halk ilacıdır. Yemek borusunun (özofagus) iç yüzeyindeki mukoza kaplamasının artmasına yardımcı olabileceğine inanılır, bu da yemek borusunu mide asidinin neden olduğu zararlardan koruyabilir. Meyan kökü gıda takviyesi olarak tercih edileceği zaman içerisindeki glisirizin denen aşırı şekerli ve zararlı olabilecek maddeyi almamak için DGL (deglycyrrhizinated) formu tercih edilmelidir. Yine de bu maddenin uzun süre veya aşırı kullanımı tansiyonu yükseltip, potasyumu düşürebileceğinden, alınmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.
• Elma sirkesi: Elma sirkesi yine bazı insanlarda mide yanması ve ekşimesine iyi gelebilir. Bununla beraber elma sirkesi su ile seyreltilerek yavaş yavaş içilmelidir.
• Sakız: 2014 senesinde yapılan bir araştırmaya göre, yemeklerden sonra yarım saat sakız çiğnemek mide yanmasını azaltmaktadır. Bunun olası nedeni, sakızın tükürük üretimini artırarak mide asidinin seyrelmesine katkıda bulunmasıdır.

Sağlıklı günler dileriz.

About Post Author

See author's posts